====== Het Fontys ICT AI Manifesto ======

===== Introductie – de relatie tussen Fontys ICT en AI =====

Dit manifest beschrijft hoe Fontys ICT als onderwijs- en kennisinstelling zich verhoudt tot de impact en het gebruik van AI. Het definieert onze principes en richtlijnen voor het navigeren door het AI-landschap in het onderwijs. Een levend document, dat meegroeit met de technologie en onze ervaring.

Artificial Intelligence (AI) transformeert fundamenteel hoe we leren, creëren en samenwerken. Deze technologische revolutie brengt ongekende mogelijkheden, maar ook complexe uitdagingen met zich mee. Van algoritmische vooroordelen tot vragen rond academische integriteit: de impact reikt verder dan alleen technische toepassingen.

Onze ICT-opleiding staat midden in deze transformatie. Onze studenten gaan werken in een wereld waar AI alomtegenwoordig is. Onze taak is hen daarop voor te bereiden: niet door AI te vermijden of blind te omarmen, maar door een doordachte, ethische en transparante koers te varen.

===== Kernprincipes =====

  * **AI als Leerpartner**: AI is geen vervanging of bedreiging, maar een collaboratieve actor in het leren. We gebruiken AI om creativiteit te versterken, begrip te vergroten en educatieve mogelijkheden uit te breiden. [4, 5, 9]
  
  * **Transparantie als Fundament**: Duidelijke en eerlijke vermelding van AI-gebruik is de hoeksteen van academische integriteit. We vermelden AI-samenwerking open en specifiek. [2, 4]
  
  * **Kritisch Denken als Prioriteit**: We gaan uit van een nieuwsgierige, kritisch onderzoekende houding ten opzichte van informatiebronnen, waaronder AI-output. We ontwikkelen het vermogen om te evalueren, te bevragen en te verifiëren. [2, 4, 8]
  
  * **Ethische Innovatie als Standaard**: We verkennen de mogelijkheden van AI met respect voor duidelijke grenzen; innovatie moet educatieve doelen dienen en privacy, intellectueel eigendom en menselijke waardigheid respecteren. [2, 4, 10]

===== Implementatierichtlijnen =====

Deze vijf richtlijnen vertalen onze principes naar de praktijk:

==== AI als samenwerkingspartner ====

  * Begrijp deze technologie in al zijn facetten om er effectief samen mee te kunnen werken.
  * Leer hoe generatieve AI werkt.
  * Ontwikkel vaardigheden in effectieve AI-communicatie.
  * Verken AI-toepassingen in alle aspecten van je werk.
  * In elke Canvas course staat deze samenvatting.
  * Er is een kick-off waarbij stil wordt gestaan bij deze richtlijnen.
  * Studenten en docenten verdiepen zich in de beschikbare tooling: in het onderwijs wordt hier aandacht aan besteed.

==== Evolueer de Toetsing (AI als Leerpartner) ====

  * Richt toetsing op wat authentiek menselijk blijft: kritische reflectie, creatieve toepassing, procesdenken en complexe probleemoplossing.
  * Het doel is toetsen die waardevol blijven, onafhankelijk van beschikbare AI-ondersteuning.
  * Er is altijd een mondeling gesprek voor een beoordeling (CGI).
  * Gebruik van AI krijgt bij elk FI een rol, bijvoorbeeld: ''hoe heb je AI gebruikt tijdens de analysefase?''

==== Vermeld gebruik transparant ====

  * Vermeld de rol en het gebruik van AI in je proces expliciet.
  * Net zoals je andere bronnen en samenwerkingen vermeldt, geldt hetzelfde voor AI.
  * Gebruik van de ''Me And My Machine'' icoontjes op beroepsproducten en in portfolio’s wordt aangeraden:
    * [[https://technofilosofie.com/me-and-my-machine/|technofilosofie.com/me-and-my-machine]]
  * Als AI als kennisbron wordt gebruikt, is een APA-verwijzing dringend gewenst.

==== Neem eigenaarschap ====

  * Blijf altijd eindverantwoordelijk voor je werk, ongeacht welke AI-ondersteuning je gebruikt.
  * Wees in staat uit te leggen waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt, hoe je tot je conclusies bent gekomen en waar je AI hebt ingezet.
  * Benadruk bij studenten dat zij altijd verantwoordelijk blijven voor hun werk.
  * Gebruik 5W-vragen in het portfolio om de relevantie van beroepsproducten aan te geven.

==== Respecteer de Grenzen (Ethische Innovatie als Standaard) ====

  * AI biedt krachtige mogelijkheden die vragen om zowel gedurfde verkenning als duidelijke ethische grenzen.
  * Hanteer hoge standaarden voor:
    * privacy
    * intellectueel eigendom
    * academische integriteit
    * digitale inclusie
  * Wees je bewust van mogelijke ongelijkheden in toegang tot AI-tools en -vaardigheden.
  * Draag actief bij aan een inclusieve AI-cultuur.