Samenvatting
Deze pagina beschrijft het taalbeleid van Fontys ICT, met de wettelijke basis en de gedragscode van Fontys als basis, maar ook in relatie tot internationalisering. Toegelicht worden de uitgangspunten, de voertaal en de taalvaardigheid van medewerkers en studenten. Taalbeleid is ten slotte van belang in relatie tot het opleiden voor een internationale context en de samenwerking met bedrijven en hogescholen in het buitenland. ¹⁾

Bij Fontys ICT met haar brede curriculum en veelzijdige populatie én haar ambities ten aanzien van internationalisering kan het Nederlands niet (langer) de voertaal zijn. Ambities zijn erop gericht studenten voor te bereiden op een internationale context, om Intercultural awareness te realiseren, mede door middel van globalisation at home, én voor iedere Nederlandse en internationale student passend onderwijs te bieden. Deze beweging vraagt om afspraken ten aanzien van het taalgebruik.

Artikel 7.2 van de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW) beschrijft in welke taal het hoger onderwijs aangeboden moet worden:

Het onderwijs wordt gegeven en de examens worden afgenomen in het Nederlands. In afwijking van de eerste volzin kan een andere taal worden gebezigd:
a. wanneer het een opleiding met betrekking tot die taal betreft,
b. wanneer het onderwijs betreft dat in het kader van een gastcollege door een anderstalige docent gegeven wordt, of
c. indien de specifieke aard, de inrichting of de kwaliteit van het onderwijs dan wel de herkomst van de studenten daartoe noodzaakt, overeenkomstig een door het instellingsbestuur vastgestelde gedragscode.

Bovenstaande wetstekst en specifiek het laatste deel ervan, biedt Fontys ICT de ruimte om het onderwijs (ook) in het Engels aan te bieden. Daarbij dient Fontys ICT zich te houden aan de gedragscode van Fontys.

In de WHW wordt verwezen naar een door het instellingsbestuur vastgestelde gedragscode. Binnen Fontys geldt deze gedragscode voor het onderwijs in een vreemde taal.

Het werkveld in de internationaal georiënteerde regio’s van Zuid-Nederland vraagt om zoveel nieuwe ICT’ers dat we met het opleiden van alleen Nederlandse studenten niet voldoen aan deze vraag. Daarom richt Fontys ICT zich ook internationaal op studenten die hier een hbo-ICT opleiding willen volgen en na de studie hier in Zuid-Nederland willen blijven werken. Binnen Fontys ICT participeren Nederlandse studenten samen met internationale studenten in dezelfde leeromgeving en werken ze net zoals in het bedrijfsleven samen. Deze wijze van ‘globalisation at home’ sluit goed aan bij de internationale aard van de opleiding met de Engelse taal als communicatiemiddel. Het werkveld en het bedrijfsleven waar onze studenten na de studie terechtkomen is internationaal en ook daar is de Engelse taal het communicatiemiddel. Natuurlijk worden onze studenten op deze professionele context voorbereid.

Fontys ICT biedt zowel Nederlands- als Engelstalig onderwijs aan.
In Tilburg is de voertaal in het onderwijs Nederlandstalig. In Eindhoven is het onderwijs tweetalig. Daarbij geldt dat Nederlands en Engels in de propedeuse apart worden aangeboden. Na de propedeuse is het onderwijs Engelstalig als het moet, Nederlandstalig als het kan.

Na de propedeuse is het studiemateriaal zowel in Tilburg als in Eindhoven in het Engels.

In Studielink staan de opleidingen als volgt geregistreerd:

• Associate degree AD-ICT is Nederlandstalig.
• Bachelor hbo-ICT is:
  • Nederlandstalig op lesplaats Tilburg;
  • Nederlandstalig in de deeltijd-variant;
  • Engelstalig bij de voltijd opleiding in lesplaats Eindhoven. Semester 1 en 2 van de bachelor voltijd in Eindhoven wordt in de demand based leervorm in het Nederlands gegeven.
• Master Applied IT is Engelstalig.

Instituutsbrede communicatiekanalen zoals de Fontys ICT-update, BeleidsWiki, beleidsdocumenten en e-mails aan een meertalige groep zijn tweetalig. Organisatorische bijeenkomsten met internationale medewerkers of studenten zijn in het Engels of tweetalig.

We verwachten van ons onderwijzend personeel (OP) dat iedereen in staat is om in het Engels onderwijs te verzorgen. Van het ondersteunend personeel (OOP) wordt op termijn verwacht dat zij in het Engels kunnen communiceren. Op verzoek kan gebruik worden gemaakt van faciliteiten om de Engelse taalvaardigheid te verbeteren via trainingen/workshops.
Van niet-Nederlandstalige medewerkers wordt een Engelstalige vaardigheid verwacht. Zij hoeven niet in staat te zijn om in het Nederlands te communiceren. Het is wenselijk dat internationale collega’s in staat zijn hun Nederlandse collega’s te begrijpen (luistervaardigheid). Er worden Nederlandstalige trainingen/workshops aangeboden, die op verzoek gevolgd kunnen worden. Voor het kunnen vervullen van specifieke rollen binnen de organisatie kan tweetaligheid vereiste zijn. In voorkomende gevallen zal bij de werving voor deze rol nadrukkelijk vermeld worden waarom tweetaligheid in dat geval een voorwaarde is.

De medewerker is eigenaar van het eigen adequaat professioneel handelen en de bijbehorende professionalisering zoals beschreven op de pagina Professionalisering.

Suggesties voor ontwikkeling Engels:

1. Una paloma blanca, Eindhoven. Aan te raden zijn: Duo courses of Private lessons; kan in overleg online;
2. Fontys Crash Course: Crash Course Engels via https://fontys.nl;
3. Daarna eventueel: Cursus Engels | Taleninstituut Regina Coeli (intensief, prijzig; goede kwaliteit);
4. Docenten - Hogeschooltaal.

Suggesties voor ontwikkeling Nederlands:

1. Una paloma blanca, Eindhoven. Aan te raden zijn: Duo courses of Private lessons; kan in overleg online;
2. Daarna eventueel: Cursus Nederlands | Taleninstituut Regina Coeli (intensief, prijzig, goede kwaliteit);
3. Docenten - Hogeschooltaal.

Van studenten wordt een Engelstalige vaardigheid verwacht. De student die onderwijs in het Nederlands volgt (bijvoorbeeld Associate degree of Onderwijs voor Professionals) moet in staat zijn in het Nederlands te communiceren. Van studenten die onderwijs volgen in het Engels, wordt een Engelstalige vaardigheid verwacht.

Concrete kaders voor studenten:

• De semesters 3 t/m 8 in Eindhoven worden veelal in (internationaal) gemengde groepen aangeboden en daarom is de voertaal daarbij Engels. Als er alleen Nederlandstalige betrokkenen zijn, kan vanzelfsprekend het Nederlands als voertaal (mondeling en schriftelijk) gebruikt worden;
• Een student mag bij stage en afstuderen zelf kiezen of presentaties in het Nederlands of in het Engels worden gegeven. Fontys ICT zorgt bij Nederlandstalige presentaties voor Nederlands sprekende assessoren;
• De diploma’s voor de opleidingen Bachelor en Master zijn in het Engels. Het diploma voor de opleiding Associate degree is in het Nederlands.

Binnen het curriculum bieden we alle studenten training in intercultural competences aan. Internationale studenten bieden we bij de start van de studie een introductie aan in Nederlandse taal en cultuur.
Er is ook aanbod voor studenten die behoefte hebben aan scholing in het Engels of Nederlands. Voor schrijven staan alle bronnen die de student kunnen helpen in de Canvas course Writing support - Schrijfondersteuning. Deze Canvas course biedt bijvoorbeeld de Toolbox taal ten behoeve van Nederlands schrijven. Voor het schrijven in het Engels verwijst deze Canvas course naar Grammarly als uitstekende (gratis) bron om grammatica en spelling te controleren.
Studenten die na het bestuderen van de Canvas course extra ondersteuning nodig hebben, kunnen contact opnemen met Student+.

Om bovenstaande uitgangspunten in de praktijk te realiseren, worden een aantal stappen gezet ten behoeve van implementatie, zoals weergegeven in Tabel 1.

Tabel 1
Overzicht stappen en eigenaarschap voor implementatie taalbeleid Fontys ICT.

Om het gebruik van de Engelse taal binnen Fontys ICT te implementeren én kwalitatief te borgen, wordt in deze paragraaf toegelicht welke mogelijkheden voor vertalen van teksten en materialen (Nederlands → Engels) binnen Fontys ICT beschikbaar zijn. Ook geven we aan welke voorkeur er is voor het (laten) uitvoeren van vertalingen, zodat de kwaliteit van de vertaling voldoet aan de standaarden van Fontys ICT. We streven ernaar om klantvriendelijkheid naar elkaar te combineren met een zo hoog mogelijke kwaliteit van de vertaling. Net als binnen Fontys de afspraak is, hanteert Fontys ICT het Brits-Engels als voorkeurstaal.

Wanneer je zelf je teksten vertaalt en daarbij een (online) vertaaltool wil gebruiken, adviseren we het gebruik van DEEPL–Translator. Deze gratis tool:

• Biedt een snelle basisvertaling van teksten, tot een vastgesteld maximumaantal tekens;²⁾
• Levert een prima basiskwaliteit Brits-Engels;
• Is altijd beschikbaar en direct toepasbaar voor iedere collega (en student);
• Kan automatisch teksten óf documenten (Word, PowerPoint of TXT) vertalen met behoud van opmaak;
• Biedt de optie om, tijdens het werken met Windows, (stukken) tekst in documenten automatisch te vertalen via de DEEPL-app.

Helaas kan deze online tool (nog) niet uit de voeten met de vele Fontys ICT-begrippen die wij hanteren. Het eenduidig gebruik van deze begrippen, zowel in het Nederlands als in het Engels is belangrijk om misverstanden in de communicatie en verwachtingen over en weer te voorkomen. Daarom is er een Fontys ICT Terminologiebestand beschikbaar waarop al deze woordenkoppels terug te vinden zijn. Wanneer je zelf je teksten vertaalt is het van belang deze teksten te screenen op het juiste gebruik van woorden en begrippen.

Wanneer het vertaalwerk planbaar is, dan kan het vertaalwerk worden aangeboden bij de vertaalservice van Fontys ICT, via het mailadres fhict-vertalen@fontys.nl. De vertaalservice neemt het vertalen van de documenten dan van je over. Het werk wordt dan intern óf extern vertaald. Die keuze is afhankelijk van de omvang, tijdsdruk en de kwaliteitseisen die aan het vertaalwerk gesteld worden. De collega(‘s) van de vertaalservice maken op basis van de specifieke vraag een keuze voor de best passende vertaaloptie en zorgen voor levering. Houd er rekening mee dat vertalen via de vertaalservice een doorlooptijd tot 3 weken kan hebben.

Bij interne verwerking wordt de opdracht verwerkt door de Wikiredactie, die gebruik maakt van vertaaltool DeepL. Deze tool maakt vertalingen met gebruikmaking van specifieke terminologiebestanden van Fontys ICT. De BeleidsWiki is bijvoorbeeld met behulp van deze software vertaald. De kwaliteit van deze vertalingen is goed, maar de vertaalcapaciteit is beperkt. Daarom zal regelmatig aanvullend gebruik gemaakt worden van een geselecteerd vertaalbureau.

Het benutten van externe vertalers heeft het voordeel dat dit geen extra werkdruk legt op onze eigen collega’s. Bij grote hoeveelheden kan het werk bovendien gespreid worden over meerdere vertalers, waardoor de doorlooptijd verkort kan worden. Vanzelfsprekend brengt dit kosten met zich mee (gemiddeld 0,10 tot 0,25 per woord). Ervaring uit het verleden leert dat het opgeleverde werk bij vertaalbureaus niet altijd de gewenste kwaliteit heeft. Daarom wordt gezocht naar een relatie met een vast bureau waarbij de kwaliteit gegarandeerd is. Zonder specifieke afspraken vooraf met het bureau over het taalgebruik, zal een check achteraf op het juiste gebruik van Fontys ICT-begrippen altijd nodig zijn. Op dit moment werken we samen met een vertaalbureau dat werkt op basis van het Fontys ICT Terminologiebestand